ZESPÓŁ REGIONALNY „ISTEBNA” Z ISTEBNEJ jest prawdopodobnie najstarszym wciąż istniejącym polskim zespołem regionalnym, jednym z najstarszych w świecie. Swymi korzeniami sięga bowiem aż 1901 roku, a na przestrzeni ponad stu lat zasłynął m.in. tym, że występował dla samego cesarza Franciszka Józefa podczas uroczystości sześćdziesięciolecia jego panowania w Wiedniu w 1908 roku. Tańczył również na prezydenckich dożynkach w Spale w 1933 roku przed Ignacym Mościckim. W 1934 roku „Istebna” brała udział w Święcie Pieśni w Wiśle, a w kolejnych trzech latach w Święcie Gór, z którego to wywodzi się największa obecnie impreza folklorystyczna w Polsce – Tydzień Kultury Beskidzkiej. „Istebna” uczestniczyła w nagraniach wielu programów telewizyjnych, jak i w licznych audycjach radiowych. Do dziś z rozrzewnieniem wspomina się tutaj realizację scen wesela ostatniego odcinka serialu „Czterej pancerni i pies”, w którym to zespół zagrał znaczny epizod. Bogata historia grupy opisana została w wydanym z okazji jubileuszu 110-lecia działalności w roku 2011 albumie „Istebna – Zespół Regionalny”.

Zespół tańczył na scenach całej Polski, uczestniczył w wielu renomowanych festiwalach folklorystycznych, zarówno w kraju, jak i za granicą – we Włoszech, w Anglii, Szkocji, Francji, Austrii, Czechach, Słowacji, Macedonii, Rumunii, Bośni i Hercegowinie, Turcji, na Węgrzech, a w ostatnich latach także bardziej egzotycznych – w Algierii, Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Mongolii oraz trzykrotnie w Chinach. W 2009 roku został laureatem Złotego Serca Żywieckiego – głównej nagrody na Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu, a także Brązowej Ciupagi na Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem. Oprócz tego w 2009 roku zdobył Grand Prix dwóch znaczących przeglądów wojewódzkich – Przeglądu Piosenki Dziecięcej „Śląskie Śpiewanie” w Koszęcinie oraz Przeglądu Szkolnych Zespołów Artystycznych w Częstochowie. Natomiast w roku 2010 żeńska grupa śpiewacza zdobyła II miejsce na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu. W roku 2011 wygrał kolejne konkursy i otrzymał Grand Prix na IV Międzykulturowym Przeglądzie Folklorystycznym „Zagłębie i Sąsiedzi” w Dąbrowie Górniczej a także Grand Prix na XVIII Międzynarodowym Przeglądzie Zespołów Regionalnych „Złoty Kłos” Euro-Folklor w Zebrzydowicach oraz I-sze miejsce na X Ogólnopolskich Spotkaniach Folklorystycznych „Łowicki Pasiak” w Łowiczu. W tym samym roku żeńska grupa śpiewacza zdobyła Złote Żywieckie Serce na Festiwalu Folkloru Górali Polskich, zaś największym sukcesem zespołu było Grand Prix na  22 Międzynarodowych Spotkaniach Folklorystycznych w Wiśle. To tam wręczający zespołowi nagrodę prezydent Bronisław Komorowski mówił do „Istebnej”:

Cieszę się bardzo, że najlepszym zespołem Międzynarodowych Spotkań Folklorystycznych został zespół z Istebnej. Cieszę się razem z Istebną, z Wisłą i całą Polską. Gratuluję! Jak się niedawno dowiedziałem zespół „Istebna” obchodzi jubileusz 110-lecia istnienia. To w polskich warunkach, pełnych przemian, jest niezwykłą wartością. Mam dla Was absolutny szacunek. Jeszcze raz gratuluję. Pięknie gracie, pięknie tańczycie, macie wspaniałą i piękną tradycję w regionie, którą warto codziennie kultywować.

W roku 2011 z rąk Ministra Kultury zespół otrzymał najwyższe wyróżnienie w dziedzinie kultury ludowej - nagrodę im. Oskara Kolberga "Za zasługi dla kultury ludowej" a także Nagrodę Powiatu Cieszyńskiego im ks. Jana Leopolda Szersznika a kategorii ochrony kultury.

Zespół od zawsze wierny pozostaje swojej tradycji góralskiej, zaś repertuar opiera o widowiskowe pieśni i tańce Beskidu Śląskiego, zwłaszcza tak zwanej Trójwsi Beskidzkiej – trzech wiosek, Istebnej, Jaworzynki i Koniakowa, położonych u styku granicy polskiej, czeskiej i słowackiej. Najbardziej charakterystycznym tańcem jest „Łowiynziok” – występujący tylko w Trójwsi Beskidzkiej, składający się z trzech części taniec zalotny. Inne prezentowane przez zespół tańce to na przykład „Świńszczok”, „Kołomajka”, „Kowol”, „Rejna” „Piłka” czy „Czworok” oraz tańczone przez mężczyzn „Kapitan” czy „Beczka”. W repertuarze zespołu znajdują się także rytmiczne zabawy jak typowo dziewczęca „Kapusta” czy tańczone w trójkach „Placki”.

Repertuar zespołu oparty jest o pasterskie tradycje regionu jak i związany z życiem codziennym górali śląskich. Tańcom i śpiewom towarzyszy różnorodna muzyka, m.in. takich instrumentów jak gajdy, heligonka, trombita, okaryna, fujarka oraz instrumentów smyczkowych, zazwyczaj są to skrzypce, altówka i kontrabas.

Zespół Regionalny „Istebna” to nie tylko śpiew, taniec i muzyka. To również prezentacja tradycyjnych zwyczajów i obrzędów. Zespół posiada w swoim repertuarze autentyczne góralskie wesele, odtworzone z materiałów z przełomu XIX/XX wieku. Inscenizacja z bogatą scenografią, charakterystycznymi rekwizytami i tradycyjnymi strojami zyskała uznanie w oczach ekspertów. 

Zespół Regionalny „Istebna” od kilku lat koncertuje także z programem tradycyjnych polskich kolęd i pastorałek. Na godzinny występ składają się przede wszystkim archaiczne, często już zapomniane, pastorałki góralskie z Istebnej i okolic, które zespół stara się odtworzyć. Towarzyszą im znane polskie kolędy, takie jak „Hej maluśki, maluśki”, „Wśród nocnej ciszy” czy „Tryumfy Króla Niebieskiego” w opracowaniu na mocne góralskie głosy. W 2008 zespół wydał swoją pierwszą w historii płytę CD – zawierającą właśnie repertuar kolędowy, którą nabyć można przy okazji koncertów. Kolędy w wykonaniu zespołu można było usłyszeć już nieraz w świątecznych programach telewizyjnych czy audycjach radiowych. Góralskie tradycje świąteczne są niezwykle bogate i często urzekają. Program kolędowy Zespołu Regionalnego „Istebna” jest tego żywym przykładem.

Co roku w dniu 6 grudnia zespół odtwarza też pradawny obrzęd "chodzyni Mikołajów".

W roku 2011 zespół wydał płytę CD pod tytułem "Ej, cóż mi ludzie rzeknóm" z tradycyjnymi beskidzkimi melodiami, m.in. Gronie nasze gronie czy Szumi jawor.

Od sierpnia 2006 r. funkcję kierownika zespołu sprawuje Tadeusz Papierzyński, zaś wspierają go instruktorzy Agnieszka Kierczak, Anna Łupieżowiec i Józef Łupieżowiec. Cała grupa liczy około 50 członków w wieku 14-25 lat, głównie uczniów gimnazjum, liceum i studentów z Istebnej i okolic. Zespół jest członkiem CIOFF – Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń, Festiwali i Sztuki Ludowej. Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Istebna” sprawuje patronat nad zespołem.

Adres zespołu:

Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Istebna”

43-470 Istebna 1017

woj. Śląskie

www.zespolistebna.pl

www.ozespoleistebna.blog.onet.pl

www.facebook.com/Istebna

zespolistebna@gmail.com

Kontakt:

Tadeusz Papierzyński – Kierownik Zespołu

Tel: +48 503 406 658

e-mail: zespolistebna@gmail.com